Kuzey Azerbaycan'da 8 milyon, İran'da (Güney Azerbaycan) ise 35 milyon kişi tarafından konuşulan Türkçenin Oğuz (Batı) lehçelerinden biri olan Azerbaycan Türkcesi, Azerbaycan'ın resmi dilidir. Iraklı Türkmenler'in ve Kars ve çevresinde yaşayan Terekeme ve Karapapak adıyla bilinen grupların dili de Azerbaycan Türkçesine benzer.
Azerbaycan Türkçesinde Günlük Konuşmalar
Selamlaşma
-Salam
Selam/Merhaba/Günaydın
-Sabahın xeyir/Sabahınız xeyir
İyi sabahlar/Günaydın
-Gecən xeyir/Gecəniz xeyir/Gecəniz xeyrə qalsın(giderken)
İyi geceler
-Necəsən?
Nasılsın?
-Necəsiniz?
Nasılsınız?
-Yaxşıyam.
İyiyim.
Tanışma
-Adın nədir?
Adın ne?
-Adınız nədir?
Adınız nedir?
-Adım Ulduzdur.
Adım Yıldız.
-Məmnun oldum./Çox şadam.
Memnun oldum.
-Neçə yaşın var?
Kaç yaşındasın?
-Neçə yaşınız var?
Kaç yaşındasınız?
-Yirmi üç yaşım var.
Yirmi üç yaşındayım.
-Evlisiniz?
Evli misiniz?
-Evliyəm.
Evliyim
-Subayam.
Bekârım.
Türkiye Türkçesinden Farklı Bazı Kelimeler
axı: ?
Axı belə də olmur. - Ama böyle de olmuyor.
Sən nə deyirsən axı? Sen ne diyorsun.
Sən tapşırıqları həll eləmisən? Yox. Axı sabah dərs yoxdu(r). Sen ödevleri yaptın mı? Hayır. Yarın ders yok ki.
axtarmaq: aramak
Axtardığımı tapa bilmirəm. Aradığımı bulamıyorum.
bacarmaq: becermek, yapabilmek
Bunu istəsəm də bacarmaram. Bunu istesem de yapamam.
balaca: küçük; az
Balaca qız küçədə anası ilə gedir. Küçük kız sokakta annesiyle gidiyor.
Bir balaca sus. Biraz sus.
başa düşmək: anlamak
Mən səni başa düşmürəm. Ben seni anlamıyorum.
başa salmaq: anlatmak
Mənə hər şeyi başa sal. Bana herşeyi anlat.
biabır: rezil, aşağılık
Məni biabır elədin. Beni rezil ettin.
biabırçılıq: rezillik, rezalet
Bu biabırçılığa son verin.Bu rezilliğe son verin.
çaşmaq: şaşmak, şaşırmak
Mənim ağlım çaşıb. Benim aklım şaştı.
çaşdırmaq: şaşırtmak
Məni çaşdırırsan. Beni şaşırtıyorsun.
çörək: ekmek
Çörək itirən çörək tapmaz. Ekmek yitiren ekmek bulmaz. (Atasözü)
dal/dalı: arka; geri
Dalımızca danışırlar. Arkamızdan konuşuyorlar.
Dala qayıtdım. Geriye döndüm.
danışmaq: konuşmak
Siz nə danışırsınız? Siz ne konuşuyorsunuz?
dayanmaq: durmak
Vitrinin qabağında dayandım. Vitrinin önünde durdum.
dayandırmaq: durdurmak
Fəaliyətimi dayandırmışam. Faaliyetimi durdurdum.
dözmək: dayanmak, tahammül etmek
Sən gedib qayıdana qədər dözə bilmərəm. Sen gidip dönene kadar dayanamam.
elə bil: sanki
Elə bil yuxudayam. Sanki rüyadayım.
eləmək: eylemek, yapmak, etmek
Naz eləmə. Naz eyleme.
Niyə elə elədin? Niye öyle yaptın?
fikirləşmək: düşünmek
Siz bu barədə necə fikirləşirsiniz? Siz bu konuda nasıl düşünüyorsunuz?
gic: aptal, budala
Gic gic danışma. Aptal aptal konuşma.
harada: nerede
Harada yaşayırsan? Nerede yaşıyorsun?
haradan: nereden
Haradan bilirsən? Nereden biliyorsun?
həmişə: hep, her zaman
Həmişə belə olur. Hep böyle oluyor.
indi: şimdi
Mən indi səni başa düşdüm. Ben şimdi seni anladım.
isti: sıcak
Yayda isti, qışda da soyuq. Yazın sıcak kışın da soğuk.
iy: koku
Sarımsağın iyi ətdə qalmır. Sarımsağın kokusu ette kalmıyor.
iylənmək: kokmak
Balıq başdan iylənər. Balık baştan kokar.
kar: sağır
Kar yoxdur, eşidirik. Sağır yok, duyuyoruz.
kimi: gibi; olarak; kadar
Oxucularımızdan bizə bunun kimi maraqlı suallar gəlib. Okuyucularımızdan bize bunun gibi ilginç sorular geliyor.
Bir kafedə ofisiant kimi işləyir. Bir kafede garson olarak çalışıyor.
İndiyə kimi nəyi düz deyib ki? Şimdiye kadar neyi doğru söylemiş ki?
kişi: erkek, adam
Atan yaşında kişiyəm, məni ələ salırsan? Baban yaşında adamım, beni alaya mı alıyorsun?
kömək: yardım
Mənə kömək edin. Bana yardım edin.
küçə: sokak
Küçə uşaqlarına yardım edilir. Sokak çocuklarına yardım ediliyor.
laylay: ninni
Anam körpəyə laylay dedi. Annem bebeğe ninni söyledi.
maraq: ilgi, merak
Ədəbiyyata olan marağım daha da artdı. Edebiyata olan ilgim daha da arttı.
maşın: araba
Bir köhnə maşınım var, onu sürürəm. Bir eski arabam var, onu sürüyorum.
mat qalmaq: şaşırıp kalmak
Bu sözləri eşidəndə mat qaldım. Bu sözleri duyunca şaşırıp kaldım.
nəfər: kişi
Ailədə səkkiz nəfərik. Ailede sekiz kişiyiz.
oxşamaq: benzemek
Sən yaxşı birinə oxşayırsan. Sen iyi birine benziyorsun.
ötmək: geçmek
Günlər, aylar ötdü. Günler, aylar geçti.
öyrəşmək: alışmak
Bakıya öyrəşə bilmisənmi? Bakü'ye alışabildin mi?
öz: kendi
Özümü itirdim. Kendimi kaybettim.
pis: kötü, fena
Vəziyyət o qədər də pis deyil. Vaziyet o kadar da kötü değil.
pişik: kedi
Pişiyin ağzı ətə çatmayanda deyər iy verir. Kedi erişemediği ciğere mundar der. (Atasözü)
pul: para
Ona 20 min manat pul veriblər. Ona 20 bin manat para vermişler.
qabaq: ön, önce
Papağını qabağına qoyub fikirləş. Şapkanı önüne koyup düşün.
qayıtmaq: dönmek
Tez evə qayıtdım. Hemen eve döndüm.
qulaq asmaq: dinlemek
Radioya qulaq asırdı. Radyo dinliyordu.
qurtarmaq: bitmek; kurtarmak
Mən dedim, qurtardı! Ben dedim, bitti!
Bizi qurtar. Bizi kurtar.
soruşmaq: sormak
Məndən heç nə soruşma. Bana hiçbir şey sorma.
tapmaq: bulmak
Səni harada olsan taparam. Seni nerde olsan bulurum.
tələ: tuzak, kapan
Bizə tələ qururlar. Bize tuzak kuruyorlar.
televizora baxmaq: televizyon seyretmek
Bir az televizora baxıram. Biraz televizyon seyrediyorum.
tor: ağ
hörümçək toru örümcek ağı
Tora bir balıq düşüb. Ağa bir balık düştü.
uşaq: çocuk
Hirsindən uşaq kimi ağlayırdı. Sinirinden çocuk gibi ağlıyordu.
yadına salmaq: hatırlamak
Ötən günləri yadına salır. Geçmiş günleri hatırlıyor.
yadına düşmek: hatırlamak, hatırına gelmek
Bu gecə birdən yadıma düşdün. Bu gece birden hatırıma geldin.
yadına gəlmək: hatırlamak
Elə belə yadıma gəlirsən. Seni şöyle böyle hatırlıyorum.
yaxşı: iyi; peki
Yaxşı dostu yaman gündə sına. İyi dostu kötü günde sına.
yay: yaz
Qışa hazırlıq yayda başlayıb. Kışa hazırlık yazdan başlamış.
yekə: büyük
Nənə sənin gözlərin niyə belə yekədi? Büyükanne senin gözlerin neden bu kadar büyük?
yuxu: uyku; rüya
Yuxum gəlib. Uykum geldi.
Xəyal kimi hər gün girdin yuxuma. Hayal gibi hergün girdin rüyama.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder